Provincie wil gemeenteraad tot de orde roepen
Dinsdag 4 februari buigt de gemeenteraad zich opnieuw over de Railterminal Gelderland (verder: RTG). Dat is nodig geworden omdat de provincie de gemeenteraad tot de orde roept.
Directe aanleiding is de wens van de provincie om een overeenkomst aan te passen. De huidige overeenkomst regelt de manier waarop provincie en gemeente samenwerken bij de aanleg van een railterminal parallel aan de Betuweroute, nabij het huidige Container Uitwisseling Punt (CUP) Valburg. Voor de provincie is aanpassing van de overeenkomst van groot belang, omdat zij inschat dat de gemeente(raad) met nieuw beleid in de toekomst de omgevingsvergunning wil inperken. In de omgevings- vergunning kunnen, onder meer, de bedrijfstijden en openingstijden worden vastgelegd.
De gemeente(raad) is een risicofactor
Gedeputeerde Staten van de provincie Gelderland (verder: GS) zien de gemeenteraad als een risicofactor voor de realisering en exploitatie van de RTG. De huidige situatie zou tot onzekerheid leiden voor marktpartijen, die de RTG willen gaan exploiteren, denkt GS.
Weliswaar heeft de gemeenteraad van Overbetuwe in oktober 2017 in meerderheid ingestemd met het aangaan van een samenwerking met de provincie Gelderland, in de overtuiging, dat samenwerken in het traject na het aangaan van de overeenkomst in belang is van Overbetuwe en haar inwoners. Toch heeft de raad op 15 januari 2019 besloten om in het kader van het wettelijk vooroverleg een reactie te geven op het voor-ontwerp inpassingsplan RTG.
Belangrijk argument om een reactie in te dienen was de mening van de raad, dat in het voor-ontwerp de uitwerking van de fietsveiligheid rondom Knoop 38 onvoldoende was. De raad had het college eerder al verzocht om in het overleg met Rijk, provincie en gemeente Nijmegen rondom Knoop 38 afspraken te maken, die zorgdragen voor voldoende capaciteit voor de auto en een fietsnetwerk dat daarmee niet conflicteert.
De provincie heeft een antwoord gegeven op die reactie van de gemeente. De raad zag dat antwoord zowel inhoudelijk, als ook wat betreft het proces, als een gemiste kans om de maatschappelijke acceptatie van de voorgenomen inpassing van de RTG te vergroten. De raad constateerde dat de provincie slechts in beperkte mate gehoor had gegeven aan de inhoudelijke aspecten van de Overbetuwse reactie. De oproep om naast de formele procedures ook via een overleg met een vertegenwoordiging van de gemeenteraad vorm en inhoud te geven aan het overleg voortkomend uit de overeenkomst tussen gemeente en provincie, was bijvoorbeeld niet opgepakt.
De raad vond dat de provincie daarmee geen recht deed aan de essentie en intentie van de overeenkomst. Om die reden hebben raad en college van Overbetuwe zich genoodzaakt gevoeld om een zienswijze in te dienen op het ontwerp inpassingsplan RTG. Daarbij bleef de intentie van Overbetuwe overeind om door constructieve samenwerking te komen tot een RTG, die zodanig wordt uitgevoerd en ingepast, dat er sprake is van een maatschappelijk evenwicht. De raad oordeelde dat het volgen van de zienswijze van de gemeente tot een maatschappelijk evenwichtiger plan zal leiden. En dat het plan voor realisering van de RTG daarmee ook op meer draagvlak onder inwoners en gemeenteraad zou kunnen rekenen.
Nut en noodzaak RTG
De PvdA Overbetuwe is tegen de aanleg van de RTG. In de raad van oktober 2017 hebben wij dan ook tegen het aangaan van een overeenkomst met de provincie gestemd. Wij zijn niet overtuigd van de (economische) nut en noodzaak van de RTG.
De railterminal zou een bijdrage leveren aan de klimaatdoelen, doordat spoorgoederenvervoer milieuvriendelijker is dan wegvervoer met een vrachtauto. Deze bijdrage is becijferd op 5% van CO2-emissie van het goederenwegvervoer in Gelderland. Dat vinden wij niet substantieel genoeg. Ook gelet op de zeer hoge investering die provincie (en rijk) moeten doen voor de realisering van de RTG. De markt draagt geen enkele euro bij om deze aanleg mogelijk te maken en legt het initiatief en risico volledig bij de overheid (lees: de belastingbetaler).
Toekomstige samenwerking met de provincie
De provincie wil de overeenkomst met de gemeente aanvullen. Ter onderbouwing van deze wens heeft het college de raad verslagen overgelegd van de bestuurlijke afstemmingsoverleggen tussen provincie en gemeente (het college).
Na het lezen van de stukken en het proberen te begrijpen wat er staat, of beter gezegd wat er wordt bedoeld, bekroop onze fractie een beklemmend gevoel. En dan gaat het met name om de neerbuigende houding van de provincie, die uit de verschillende verslagen blijkt. Men ziet de gemeenteraad als een risicofactor. De raad zou zich bezighouden met randzaken, terwijl het toch echt zou moeten gaan om hoe de aanleg van de RTG mogelijk wordt. En de provincie vindt dat de gemeente te ver is gegaan door het indienen van een zienswijze op hun plannen. Dat hoort niet als je wilt samenwerken.
Het lijkt er op dat de provincie van een lagere overheid totale medewerking verwacht. En je werkt pas echt mee, als je het volledig eens bent met de provincie.
Standpunt PvdA in Overbetuwe
De provincie lijkt te eisen dat de gemeente volledig meegaat met de plannen voor aanleg van de RTG. Tegenspraak wordt niet gewaardeerd. De zienswijze van de gemeente vindt men niet passend.
De PvdA is teleurgesteld in de wijze waarop provincie en gemeente het overleg met elkaar voeren. De PvdA Overbetuwe was en blijft tegen de aanleg van een RTG aan de Betuweroute, nabij het huidige Container Uitwisseling Punt (CUP) Valburg. Wij hebben tegen het aangaan van een overeenkomst met de provincie gestemd. En wij zullen ook tegen een aanvulling van deze overeenkomst stemmen. Het is een duidelijk en consistent signaal richting onze inwoners en de provincie. De PvdA ziet geen toegevoegde waarde voor onze inwoners bij de aanleg van de RTG in Overbetuwe.
Elbert Elbers, fractievoorzitter PvdA Overbetuwe.
Korte historie besluitvorming
Raadsvergadering 24-10-2017
Kaders Knoop 38 / Railterminal Gelderland (RTG)
23 voor
5 tegen BOB (1), CU (1), PvdA (1), GrL (2)
Raadsvergadering 15 januari 2019
Reactie op voorontwerp provinciaal inpassingsplan (amendement)
28 voor
0 tegen
(afwezig: Roel Eefting, D66)
Raadsvergadering 16 april 2019
Zienswijze bij voorontwerp provinciaal inpassingsplan (amendement)
24 voor
1 tegen (Luca Consoli, CDA)
(afwezig: Jackie Versluis (CDA), Mart van Baak (CDA), Henk Mulder (CDA), Hanno Krijgsman(GroenLinks))
Raadsvergadering 3 september 2019
Aanpassen externe veiligheidsbeleid
15 voor CDA (9), D66 (4), BOB (2)
14 tegen GBO (4), GrL (4), VVD (3), PvdA (2), CU (1)
Raadsvergadering 04-02-2020
Aanvulling op overeenkomst met provincie Gelderland over Kaders Knoop 38 / Railterminal Gelderland (RTG)
19 voor CDA (9), GBO (3), VVD (3), D66 (3), CU (1)
7 tegen BOB (2), GroenLinks (2), PvdA (2), D66 (1)
(afwezig: Rick van den Dam (GrL), Carla van Kerhof (GrL), René Post (GBO))
