Op dinsdag 6 juli sprak de raad over richtlijnen die ze aan het college willen meegeven voor het opstellen van de Begroting voor de komende jaren (2022 tot en met 2025). De raad stemde in met een bezuiniging van € 90.000 op maatregelen voor duurzaamheid. Volgens het college van CDA, VVD en GBO blijft er elk jaar geld over. Nu Overbetuwe het financieel moeilijker heeft komt dit goed uit en gebruikt het college dit geld voor dekking van het tekort. De Green Deal Overbetuwe is ver weg. Onbegrijpelijk als je kijkt naar de inzet van onze Europese Green Deal commissaris Frans Timmermans en de eisen van Urgenda. Samen met GroenLinks hebben we geprobeerd het beleid bij te stellen. Maar de raad gaf niet thuis en steunde het college in hun bezuinigingsdrift, ook op de Green Deal Overbetuwe.
Hieronder staat de inbreng van de PvdA in de raadsvergadering inclusief de ingediende wijzigingsvoorstellen. GroenLinks en Burgerbelangen (BOB) steunden de meeste van onze voorstellen. De andere partijen helaas niet. Hiermee is de Green Deal Overbetuwe ver weg.
Inbreng PvdA bij Kadernota 2022
‘Zonder wrijving, geen glans.’ Dat klinkt bekend nietwaar, collega’s? Aan het einde van mijn inbreng kom ik er nog even op terug. Voorzitter, de PvdA zal vanavond eerst een paar algemene punten inbrengen over deze Kadernota 2022. Dan enkele inhoudelijke punten. En tenslotte maken we de balans op.
Eerst onze algemene punten.
1. Solide beleid kun je anders invullen
Vorig jaar noemde het college het financiële beleid van onze gemeente nog zeer solide. Toen hoorden we opeens dat er weinig van deugde. Kosten voor onderhoud en vervanging waren niet correct opgenomen. De prijsontwikkeling was op een vreemde manier in de begroting verwerkt. Het plan nieuwe lasten (PNL) gaf geen volledig inzicht geven. En we zaten als raad plotseling bij de provincie, omdat onze begroting structureel niet op orde was. Hoe snel kan de wereld veranderen?
En nu nemen we maatregelen als een verdubbeling van de afschrijvingstermijn van 20 naar 40 jaar wat € 800 K oplevert (verlenging naar 30 jaar zou € 596 K opleveren). We verhogen de OZB elk jaar met 4% (1% = € 80K) en het komt toevallig goed uit dat de multifunctionele sportaccommodatie in Elst pas in het eerste kwartaal van 2025 wordt opgeleverd, wat een doorschuiven van een last van € 780 K naar 2026 tot gevolg heeft, dus een last na de jaarschijven waar deze kadernota betrekking op heeft. Solide financieel beleid kun je verschillend invullen, blijkbaar.
2. Minder ambtenaren, dezelfde ambities
Voorzitter, wij zien de financiële taakstelling op de organisatie van € 1,1 miljoen. Minder ambtenaren, dezelfde ambities. De PvdA vraagt zich echt af of dit realistisch is, gelet op de talrijke uitdagingen van onze gemeente. Ondernemingsraad, college en raad moeten nauwgezet volgen hoe deze taakstelling uitpakt voor onze inwoners, bedrijven, maatschappelijke organisaties en ambtenaren.
3. Financiële risico’s
Voorzitter, deze kadernota is gebaseerd op de realisatie 2020. Door corona zeker geen normaal jaar. En we hebben bij het vorige agendapunt gemerkt hoe veel of hoe weinig aandacht deze raad geeft aan wat Overbetuwe in een jaar realiseert. Onze conclusie: we lopen een flink risico dat de aannames die aan deze kadernota ten grondslag liggen, niet betrouwbaar zijn. En als we instemmen met de beslispunten van deze Kadernota, dan doen we dat met een hele reeks van risico’s. Sommige risico’s worden niet kwantificeerbaar genoemd. Andere risico’s die bijvoorbeeld een voordeel opleveren van € 500K zoals bij toepassing van het nieuwe woonplaatsbeginsel Jeugd worden al wel ingeboekt. En zo kunnen we meer onzekerheden noemen. Dus waar stemmen we eigenlijk mee in? U snapt onze voorkeur om kennis te nemen van deze kadernota en ons niet vast te leggen op onrealistische uitgangspunten.
Dan enkele inhoudelijke punten.
1. Gebrek aan ambitie bij college
Rentmeesterschap is één van de uitgangspunten van het CDA. De VVD is altijd voorstander geweest van een overheid, die spaart voor de toekomst. De PvdA kijkt dan ook met grote verbazing naar het gebrek aan ambitie bij het college dat voorstelt om vanaf nu te streven naar een sluitende begroting en de inspanning om jaarlijks € 1 miljoen toe te voegen aan de Algemene reserve erg gemakkelijk overboord zet. In deze tijden snappen wij dat de ambitie iets wordt bijgesteld, maar deze volledig op-geven, dat vinden wij geen goed idee. Om die reden dient de PvdA een amendement in en roepen wij alle fracties op om ons amendement A-7 te steunen.
2. kosten sociaal domein
Voorzitter, de kosten voor het sociaal domein blijven stijgen. Het college heeft een pakket van 18 maatregelen aan de raad voorgelegd om de stijging in de hand te houden. De raad heeft geen enkel inzicht in wat de precieze gevolgen zijn voor onze inwoners. De PvdA steunt de koers om meer in te zetten op zorg en begeleiding dichtbij inwoners via de zogeheten, nuldelijnsvoorzieningen. Inzet op kwaliteit, dat is wat nu nodig is en geen ongerichte bezuiniging. Steun ons amendement A-8.
3. bevorder gezonde leefstijl
Voorzitter, alle fracties in de raad en ook het college staan voor een gezonde leefstijl. Als je dat werkelijk meent moet je ook een duidelijke en consequente boodschap afgeven. Neem geen maatregelen die een gezondere leefstijl moeilijk maken. Dus geen bezuinigingen op activiteiten die mensen laten bewegen en een meer normale verhoging van de prijs van een zwemkaartje (5% in plaats van 10%). Wees duidelijk en doe wat je zegt. Steun onze amendementen A-9 en A-10.
4. Concentreer je op wat mensen raakt
Voorzitter, concentreert deze raad zich op de onderwerpen, die onze inwoners het meest raken? De PvdA denkt dat het beter kan.
a. Werk, bestaanszekerheid is voor iedereen belangrijk. De PvdA wil dat Overbetuwe lokale initiatieven ondersteunt en meer regie pakt. Dit najaar zullen wij een initiatief voorstel indienen.
b. We merken allemaal dat onze inwoners, jong en oud, moeite hebben om een voor hen betaalbare woning te vinden. De PvdA wil dat er sneller en meer woningen worden gebouwd. Overbetuwe is een gewilde plek om te wonen. Laten we ook hier meer ambitie laten zien.
c. En hoe geven we onze wereldbol door aan onze kinderen? Het tempo waarin we nu maatregelen nemen moet omhoog. De jonge mensen zeggen: doe iets nu het nog kan. Dus vanaf nu op alle daken zonnepanelen. Projectontwikkelaars knoop het in je oren: bouwen in Overbetuwe mag als je de zon alle ruimte geeft op de daken. En alleen dan. U begrijpt, de PvdA steunt amendement A-6 over duurzaamheid.
d. In hoe Overbetuwe omgaat met onze inwoners zien we goede en minder goede voorbeelden. Over ‘De Pas’ in Elst en ‘Hart voor Heteren’ is ook de PvdA positief. Kritisch zijn we bij projecten als de railterminal, woonwagenlocaties en verkeersveiligheid, zoals de Aurelius in Elst. Houding en gedrag, hoe de PvdA graag ziet dat de mening van inwoners serieus in besluitvorming meetelt, begint bij het college. En daar is volgens ons nog een wereld te winnen.
Onze conclusie
Voorzitter, zonder wrijving geen glans. Dat staat in het coalitieprogramma. Dit jaar is de wrijving toegenomen. Je zou dus meer glans verwachten. Maar we zien eerder meer dofheid. De ambitie van het college en de partijen die hen dragen om Overbetuwe te laten bloeien is weg. Wel hoop ik, collega’s, dat deze raad vanavond goed naar elkaar wil luisteren en bereid is om onderbouwde amendementen en moties te steunen.
Elbert Elbers, fractievoorzitter PvdA Overbetuwe, 6 juli 2021
https://portal.ibabs.eu/Agenda/View/8baae7f9-b045-4e55-934c-0d309a486e38/10000001/2021
