Toespraak Cécile de Boer
Toespraak bij de onthulling van het borstbeeld van Generaal-majoor Sosabowksi in Driel, 18 september 2020
Beste genodigden, aanwezigen, beste Drielenaren,
Het is een bijzondere dag vandaag; een bijzonder moment, en een eer, om op deze zonnige middag in Driel het beeld van generaal-majoor Sosabowski te mogen onthullen namens de gehele Overbetuwse gemeenteraad.
Voordat ik overga tot het moment van onthulling, ook voor mij een spannend moment want zoiets moet natuurlijk wel in een keer goed gaan, wil ik u graag heel kort vertellen hoe dit is verlopen.
Herdenkingsceremonie 2018 met kunstenaar borstbeeld
Tijdens de zeer regenachtige herdenkingsceremonie in september 2018 op het Sosabowski plein zat ik, als kersvers Overbetuws raadslid, naast de kunstenaar Martin Abspoel en raakten wij in gesprek. Martin vertelde dat hij een jaar geleden, in 2017 in Warschau, aanwezig was bij de onthulling van het borstbeeld van generaal-majoor Sosabowksi. Dat was een zeer indrukwekkende ceremonie geweest in Warschau. Martin vertelde dat hij al sinds 2004 rondliep met het idee om een borstbeeld van generaal-majoor Sosabowski te maken om hem te eren en hij was blij en trots dat dit uiteindelijk was gelukt en het beeld, met veel ceremonieel, was onthuld in Warschau.
Ontroerde Poolse veteranen
Ook vertelde hij dat hij nog een origineel wasbeeld had van het borstbeeld in zijn atelier en dat hij al meer dan 10 jaar geleden een kleibeeld van generaal-majoor Sosabowski had ge-exposeerd in de kerk naast het plein van het centrum in Driel. Na de ceremonie op het Sosabowski plein kwamen de Poolse veteranen de kerk binnen en waren zij ontroerd toen ze het kleibeeld zagen. Ze vertelden aan Martin wat de generaal-majoor voor hun had betekend en wat voor een moedig man hij was geweest.
Dit verhaal van Martin bracht mij op het idee om voor te stellen aan de gemeenteraad om een borstbeeld van de generaal-majoor te plaatsen in Driel: om Herdenken, Beseffen en Beleven ook voor jonge generaties beeldend te maken, om de generaal-majoor Sosabowksi en de 1e Poolse Onafhankelijke Parachutisten Brigade te bedanken voor hun bijzondere inzet, om verhalen over de Tweede Wereldoorlog te blijven vertellen en om vrijheid te blijven vieren!
Kleinzoon Sosabowski
Toen ik vorig jaar de kleinzoon van generaal-majoor Sosabowksi sprak tijdens de bijzondere herdenkingen in Driel aan de Rijn was hij blij verrast te horen dat in juli 2019 de gemeenteraad in Overbetuwe een amendement had aangenomen en had besloten om een borstbeeld van zijn grootvader te plaatsen in Driel. Vanzelfsprekend wilde hij, en zijn familie, hier vandaag graag bij aanwezig zijn maar helaas is dat door de coronapandemie niet mogelijk. We hopen dat we volgend jaar september hier samen met hun wel bloemen kunnen leggen bij het borstbeeld.
Liberation route
Ik hoop dat vele jongeren de “Liberation Route” zullen volgen, het borstbeeld in Driel zullen bezoeken en zich realiseren dat we onze vrijheid te danken hebben aan moedige mensen als generaal-majoor Sosabowski.
“All men are brothers”, zoals Cora Balthussen in haar verhaal vertelde in de documentaire die u in de kerk kunt zien straks. Blijf dat verhaal vertellen en laten we de vrijheid door blijven geven.
Genoeg gesproken: nu is het tijd voor de onthulling van het beeld.
Cécile de Boer, 18 september 2020
https://portal.ibabs.eu/Agenda/View/7491a0a2-3ea4-47dc-8a31-83c488b53915/10000001/2019#
